Urlop macierzyński jest to płatna przerwa w pracy spowodowana urodzeniem dziecka przez pracownicę. Urlop liczy się od dnia porodu. Długość urlopu macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie, i wynosi:
- w 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka;
- w 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt;
- w 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojaczków;
- w 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci;
- w 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.
Pierwszych 14 dni urlopu macierzyńskiego przeznaczonych jest wyłącznie dla matki. Resztą może się podzielić z ojcem, jeżeli jest on zatrudniony na etacie, prowadzi działalność gospodarczą albo pracuje na umowie-zlecenie i opłaca składkę chorobową. W wyjątkowych sytuacjach (np. w przypadku śmierci matki lub jej pobytu w szpitalu) z urlopu będzie mógł skorzystać też inny członek rodziny.
Urlop macierzyński
Część urlopu macierzyńskiego można wykorzystać już przed porodem, nie więcej jednak niż 6 tygodni (na podstawie zaświadczenia lekarskiego o przewidywanej dacie porodu) – w takim przypadku po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania przysługującego wymiaru. Wniosek o roczny urlop macierzyński należy złożyć u pracodawcy 14 dni przed porodem. Wniosek powinien zawierać podstawowe informacje takie jak:
- dane osobowe dziecka oraz osoby składającej wniosek,
- okres urlopu macierzyńskiego
- informację o długości już wykorzystanego urlopu macierzyńskiego
Urlop macierzyński może być częściowo wykorzystany przed porodem. Pracownica może w ten sposób skorzystać z maksymalnie 6 tygodni urlopu macierzyńskiego.
Zasiłek macierzyński
Zasiłek macierzyński otrzymuje się w trakcie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Wniosek o zasiłek należy złożyć w miejscu pracy matki – nie później niż 21 dni po porodzie. Można to połączyć z wnioskiem o urlop macierzyński. Jest to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych mamom (lub ojcom) przebywającym na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim, a także tym, które nie mają prawa do urlopu, ale opłacały składki ubezpieczenia chorobowego. Ile wynosi zasiłek macierzyński:
- 100% podstawy wymiaru opłacanych składek przez pierwsze 26 tygodni (czyli za okres ustalony jako urlop macierzyński i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia jednego dziecka), a następnie 60% za dalszy okres urlopu rodzicielskiego.
- 80% wynagrodzenia za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w sytuacji, gdy wniosek o udzielenie tych urlopów został złożony w terminie 21 dni od daty porodu (czyli w sytuacji, gdy od razu deklarujemy, że bezpośrednio po urlopie macierzyńskim decydujemy się na rodzicielski w pełnym wymiarze).
Wniosek o urlop rodzicielski należy złożyć nie później niż 21 dni po porodzie. Pracodawca nie może odmówić rodzicowi urlopu ani zwolnić rodzica w jego trakcie.